Landulphus Senior: Historia Mediolanensis

Pag 81


sine lege, sine iure, sine episcopo, non Deum sed pecuniam illorum amantes, gladiis
et fustibus faciebant. Interea sacerdotes imbelles haec omnia inmane ignorantes, animos
et oculos in coelum levantes, ut pecudes lupis subiacebant. At nobiles urbis, quorum
virtute sacerdotes paulo ante tuebantur, nimia ira et indignatione commoti, alii
urbem exiebant, alii ut procellosae calamitati finem imponerent, tempus expectabant.
Interea ex populo multi, licentia a iam dictis accepta, omnibus omissis negotiis quibus
misera huius mundi vita alitur corpusque vestitur, filii ac uxores foventur, magis rapinam
quam Deum amantes, sacerdotum domibus sine misericordia spoliatis, ut magis ac
magis his et aliis factis Dei iram mererentur, verbis ac verberibus turpissimis ipsos et
illorum familias insequebantur. Exinde cum urbanos sacerdotes lupi meridiani iam
iamque attrivissent, et opes quas male acquisiverant, consummassent, rabiem suam extendere
cupientes urbem exierunt. Qui studiose ab Arialdo amoniti et sub obtentu religionis
quasi canes ad apros venandum illecti, villas castella municipia circumeuntes, simili modo
pauloque durius sacerdotes omnes, quos invenire poterant, pessime non Deum sed pecuniam
quaerentes tractabant.
11. (10.) Itaque pars nobilium ac de populo multi, videntes sacerdotes indiscrete lacerari,
misericordia moti praeliis multis eos muniebant. Dum haec agebantur, temporibus
transactis aliquantis, Arialdus adiunctis sibi Landulfo et Oldeprando, quos ante in initio
huius rei sibi sociaverat, ut magis ac magis quasi per apostolicam licentiam in hiis se
et suos exerceret actibus, Romam ad apostolicum Stephanum, qui tunc noviter in tempore
degens surrexerat, occulte tetendit. Qui cum ante faciem apostolici repraesentatus
fuisset, et per ordinem quicquid Mediolani egisset, qualiterque summo cum dedecore sacerdotes
ab uxoribus separasset, multis astantibus clericis laicis et cardinalibus notificare
curavit; sed non sicut voluit, tunc acceptus est. Hoc audito, omnes qui aderant, universum
genus sacerdotum tam Latinum quam Graecum una lege videntes constringi, et
castitatem neminem habere posse nisi ei datum sit desuper, vehementer ut Romani admirati
sunt. Quorum unus cardinalis nomine Dionysius, qui in pueritia in ecclesiam
Ambrosianam fuerat nutritus, cognoscens omnes ordines Ambrosianos, qualiter devote ac
sine perturbationibus per multa tempora vixerant, per multa sanctorum Patrum exempla
currens, coram apostolico Arialdum et omnes qui cum eo venerant redarguens dicebat:
12. (11.) Cum huius inauditae pataliae placitum cogitasti commovere, qualiscumque intentionis
esses, ab apostolico aut ab aliquo religioso viro prius multis cum ieiuniis debuisses
consciliari, quam huiusmodi negotium tam magnum et tam periculosum cum viris inliteratis
inchoasse; et quod cum humilitate et patientia bonisque amonitionibus debebas docere, hoc
cum lanceis, fustibus, ut asseritis, laicis super sacerdotes currentibus administrasti. An
ignorabas Dei euangelium dicentis: “Qui vos tangit, me tangit?” et David prophetarum
eximius per Spiritum sanctum ipsum Saulem a Deo dampnatum cognoscens, ut nos informaret,
dixit: “Non licet mittere manum in Christum Deum. ” Enim nisi fueris Dei adiutus
misericordia, dignus es lapidi alligari et in profundum maris demergi, quoniam gloriosissimam
ac praeclarissimam Dei ecclesiam, in qua beatus Ambrosius multum laborando desudavit,
inconsulte scandalizasti! Cuius desidium crudeliter disseminatum et ante noviter
natum, ut video, universum mundum citissime laicis adversus sacerdotes studiose inhiantibus
invadet. Vera Dei ecclesia, ne desidium aut scandalum oriatur, multa per tempora sanctis
imbuta alimoniis, quamplurima sustinere ac pati consuevit. Hoc desidium est illud, unde
puerorum numerus infinitus sine baptismate diversis attritus mortibus crudeliter necabitur;
haec illa est occasio, ob quam multi iuvenes, dum naturam suam exercere non possunt,
contra naturam incurrentes delinquunt, et debitum quod uxori si haberent dum impendere
non possunt, in alterius inhiant uxorem. Saltem beatus Ambrosius te tangat, qui cum eum
quaedam mulier tangere conaretur, ore episcopali dixit: “Etsi ego tanto sacerdotio indignus
sum, non licet te mittere manum in Christum Deum.” Velint nolint, fustibus ac plagis
diversis castificas eos, imo incestos animo et corpore patenter reddis, cum Apostolus dicat:
“Deus non vult coacta servitia.” Et si tu cum tuis iustus, castus, pudicus, sanctus et

Torna all'inizio