Paulus Camaldulensis: Donatus

Pag 110


et futurum tempus eiusdem modi in am et <in> ar sillabam mittit,
ut lego legam, legor legar, <audio audiam, audior audiar>. Haec in imperativo
et <in> infinitivo modo statim discerni po<s>sunt, utrum i litteram
correptam habeant an productam. Nam correpta i littera in e
convertitur; producta si fuerit non mutatur. Est quando tertia coniugatio
futurum tempus eiusdem modi non in am tantum sed etiam in
bo sillabam mittit? Interdum, cum i litteram non correptam habuerit
sed productam, ut eo is ibo, queo quis quibo et eam vel queam.
De generibus verborum. Genera verborum quot sunt? Quinque.
Quae? Activa, passiva, neutra, communia et deponentia.
Activa quae sunt? Quae in o desinunt et accepta[m] r littera[m] faciunt
ex se passiva, ut lego, legor.
Passiva quae sunt? Quae in r desinunt et ea dempta redeunt in activa,
ut legor, lego.
Neutra quae sunt? Quae in o desinunt, ut activa, sed accepta r littera
Latina non sunt, ut sto, curro: nam stor, curror non dicitur.
Sunt praeterea neutra passiva, ut gaudeo gavisus sum, audeo ausus
sum, soleo solitus sum, fio factus sum, fido fisus sum.
Deponentia quae sunt? Quae similiter ut passiva in r desinunt, sed
ea dempta Latina non sunt, ut luctor, sequor, loquor.
Communia quae sunt? Quae in r desinunt littera<m>, ut deponentia,
sed in duas formas cadunt, patientis et agentis, ut osculor, criminor:
dicimus enim osculor te et osculor a te, criminor te et criminor a te.
Numeri verborum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut lego; pluralis,
ut legimus.
Figurae verborum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut lego; composita,
ut perlego.
Tempora verborum quot sunt? Tria. Quae? Praesens, ut lego; praeteritum,
ut legi; futurum, ut legam. Quot sunt tempora in declinatione
verborum? Quinque. Quae? Praesens, ut lego; praeteritum imperfectum,
ut legebam; praeteritum perfectum, ut legi; praeteritum plusquamperfectum,
ut legeram; futurum, ut legam.
Personae verborum quot sunt? Tres. Prima, ut lego; secunda, ut
legis; tertia, ut legit.

Torna all'inizio