XII 
1. Exaceratis quodam modo vulgaribus ytalis, inter ea que  
remanserunt in cribro comparationem facientes honorabilius  
atque honorificentius breviter seligamus. 
2 Et primo de siciliano examinemus ingenium: nam videtur  
sicilianum vulgare sibi famam pre aliis asciscere eo quod  
quicquid poetantur Ytali sicilianum vocatur, et eo quod  
perplures doctores indigenas invenimus graviter cecinisse, puta  
in cantionibus illis 
Ancor che l'aigua per lo foco lassi,  
et  
Amor, che lungiamente m'hai menato. 
3. Sed hec fama trinacrie terre, si rccte signum ad quod tendit  
inspiciamus, videtur tantum in obproprium ytalorum principum  
remansisse, qui non heroico more sed plebeio secuntur  
superbiam. 
4. Siquidem illustres heroes, Fredericus cesar et benegenitus eius  
Manfredus, nobilitatem ac rectitudinem sue forme pandentes,  
donec fortuna permisit humana secuti sunt, brutalia  
dedignantes. Propter quod corde nobiles atque gratiarum dotati  
inherere tantorum principum maiestati conati sunt, ita ut eorum  
tempore quicquid excellentes animi Latinorum enitebantur  
primitus in tantorum coronatorum aula prodibat; et quia regale  
solium erat Sicilia, factum est ut quicquid nostri predecessores  
vulgariter protulerunt, sicilianum vocetur: quod quidem  
retinemus et nos, nec posteri nostri permutare valebunt. 
5. Racha, racha. Quid nunc personat tuba novissimi Frederici,
  |  
  |