lineae rationes diversorum colorum acciperent, tunc diceretur quod lumen
esset tantum unum, scilicet quod est in centro, et quod colores in diversis lineis
causati essent multi: nisi forte dicant, quod diffusio gratiae in potentias est
praeter essentiam virtutum, sicut diffusio lucis super colores, qui efficiuntur per
eam visibiles actu, secundum quorumdam opinionem, est praeter essentiam
coloris, ut dictum est; ut sicut lux super colores diffusa praebet coloribus quod
sint visibiles actu, ita diffusiones gratiae quasi quidam radii eius praebeant virtutibus
efficaciam merendi: sic enim radius gratiae receptus in potentia retineret
rationem lucis, et differret a gratia quae est in essentia animae, sicut lumen
a luce; et ita gratia prout esset in essentia animae esset una, sed gratiae diffusae
in potentias essent multae. Sed hoc non potest stare: quia ad actum meritorium
non requiruntur nisi duo: unum est ut agens actum dignus vita aeterna
habeatur; et ad hoc sufficit gratia quae est in essentia animae animam gratificans;
aliud est ut actus ipse sit in debitum finem relatus, et debitis circumstantiis
vestitus; et ad hoc sufficit virtus; unde ad eliciendum actum meritorium non
requiritur aliquid praeter gratiam quae est in essentia, et virtutem quae est in
potentia animae, quasi aliqua diffusio gratiae ab essentia animae perveniat in
potentiam praeter virtutem.
Et ideo alii melius dicunt, quod scilicet gratia est una tantum non multiplicata:
virtutes autem sunt multae; quae quidem virtutes in aliud genus cadunt, quamvis
a gratia procedant; sicut etiam potentiae animae ab una essentia procedunt,
nec tamen est eadem ratio potentiae et essentiae; et ideo potentiae multiplicantur,
sed essentia manet tantum una: quae omnes conveniunt in hoc quod convenit
eis secundum quod sunt in tali essentia: distinguuntur autem secundum
diversas rationes potentiarum; ita etiam et virtutes conveniunt in ratione
merendi quae convenit eis secundum hoc quod a gratia oriuntur; differunt
autem secundum proprias rationes, inquantum virtutes sunt.
AD OBIECTA
Ad primum ergo dicendum, quod Apostolus large accipit gratiam pro quolibet
dono quod nobis gratis a Deo confertur: et haec quidem dona, plura et divisa
sunt. Sed nos hic loquimur de gratia prout est primum donum, gratam faciens
animam.
Ad secundum dicendum, quod quocumque modo distinguatur, maxime quantum
ad duas distinctiones, operans et cooperans, praeveniens et subsequens, non
differunt essentia, sed ratione tantum: una enim forma est quae dat esse, et
quae est principium operis: unus etiam habitus est qui elicit actum extrinsecum
et intrinsecum; unde eadem gratia est operans et cooperans. Nec dicitur praeveniens
et subsequens propter ordinem gratiae ad gratiam, sed propter ordinem
effectus ad effectum.
Ad tertium dicendum, quod ratio illa procedit de forma quae est intrinseca rei
et quasi constitutiva eius; sic autem gratia non dicitur esse forma virtutum, sed
quasi principium a quo virtutes formaliter oriuntur.
|
|